İŞÇİYE ELDEN ÖDEME NEDİR? İŞÇİYE ELDEN ÖDEME YAPILMASI
İş kanunun 32/1. maddesine göre bir kimseye bir iş karşılığında işveren veya üçüncü kişiler tarafından sağlanan ve para ile ödenen tutara ücret denmektedir. Kural olarak ücret yapılan işin karşılığıdır. İşçi ve işveren ödenecek bu tutarı istedikleri gibi belirleyebilirler. Ancak bu ücret asgari ücretten az olamaz, linyit ve taş kömürü çıkarılan işyerlerinde yer altında çalışan işçilere ödenecek ücret ise iki aylık asgari ücretten az olamaz. Bu ücretin ödenmesi ise iş kanununa göre Türk Lirası ile özel olarak açılan bir banka hesabına yatırılarak yapılması zorunludur. Fakat bazı işverenler ödemeyi banka hesabı üzerinden değil direkt işçinin kendisine vererek yapmaktadır buna da işçiye elden ödeme denmektedir. Elden ödeme yapılması işçi için hak kayıplarına neden olmaktadır.
İŞÇİYE ELDEN ÖDEME YAPILMA ŞARTLARI NELERDİR?
21 Mayıs 2016 tarihinde yayımlanan Resmî Gazete’de ‘’Ücret, Prim, İkramiye ve Bu Nitelikteki Her Türlü İstihkakın Bankalar Aracılığıyla Ödenmesine Dair Yönetmelikte değişiklik yapılmıştır.
‘’ (1) İşyerleri ve işletmelerinde İş Kanunu hükümlerinin uygulandığı işverenler ile üçüncü kişiler, Türkiye genelinde çalıştırdıkları işçi sayısının (Değişik ibare:RG-21/5/2016-29718)(2) en az beş olması halinde, çalıştırdıkları işçiye o ay içinde yapacakları her türlü ödemenin kanunî kesintiler düşüldükten sonra kalan net tutarını, bankalar aracılığıyla ödemekle yükümlüdürler. ‘’
Yani yapılan bu değişikliğe göre işyerinde 5 ve üstünde işçi çalıştıran işverenlerin işçi ücretlerini ve diğer ödemelerin banka aracılığıyla yapılması zorunlu hale gelmiştir. İşçiye elden ödeme yapılmasının tek şartı ise işyerinde çalışan kişi sayısının 4 ve 4’ün altında olmasıdır. Böyle bir durumda işveren ödemeyi ister elden ister banka aracılığıyla yapabilir.
İŞÇİYE ELDEN ÖDEME YAPILAMAYAN HALLER NELERDİR?
Ücret, Prim, İkramiye ve Bu Nitelikteki Her Türlü İstihkakın Bankalar Aracılığıyla Ödenmesine Dair Yönetmeliğine göre işyerinde 5 ve üstünde işçi çalıştıran işverenlerin işçi ücretlerini ve diğer ödemelerini banka aracılığıyla yapılması zorunludur. Yani işyerinde çalışan işçi sayısı 5 ve 5ten fazla ise işçiye elden ödeme yapılamaz. Aynı yönetmeliğin 11. maddesine göre ‘’banka aracılığıyla ödeme yapması gereken işverenler, işveren vekilleri veya üçüncü kişiler, işyerlerinin bulunduğu mahalde banka şubesi bulunmaması ya da çalışanlara banka aracılığıyla ödeme yapılmasına imkân bulunmaması hâlinde ödemeler, T.C. Posta ve Telgraf Teşkilatı Genel Müdürlüğü şubeleri aracılığıyla yapılır.’’ Yani 5 ve üzerinde işçi çalıştıran bir işverenin , işyerinin bulunduğu yerde banka şubesi yoksa ya da işçilere banka aracılığıyla ödeme yapılması mümkün değilse, bankadan ödeme yapmak zorunda değildir. Ancak böyle bir durumda bile, ücret elden ödenmesi mümkün değildir. Ücreti bankadan ödemeyen işveren ücreti PTT kanalıyla ödemek durumundadır.
